Η μανιταρούπολη της Ελλάδας

Το μανιτάρι είναι το σύμβολο των Γρεβενών, της «πόλης των μανιταριών», όπως την αποκαλούν και επισήμως από το 2007, αφού τα τελευταία 23 χρόνια έχουν καταγραφεί περισσότερα από 2.000 είδη του γευστικού αυτού μύκητα, αριθμός που δεν παρουσιάζεται σε κανέναν άλλον νομό της Ελλάδας! Στην Ευρώπη, μάλιστα, τα περισσότερα από τα είδη που σήμερα εντοπίζονται στον νομό της δυτικής Μακεδονίας έχουν εξαφανιστεί λόγω της αστικοποίησης και των ανθρώπινων παρεμβάσεων στη φύση. 

Στα Γρεβενά, ωστόσο, κάτοικοι και τοπικοί φορείς έχουν βάλει στόχο τη διαιώνιση όλων των σπάνιων ειδών, τονίζοντας τη μεγάλη οικολογική αξία που έχουν τα μανιτάρια για ολόκληρο το φυσικό περιβάλλον. Κάθε χρόνο ανακαλύπτονται πολλά νέα είδη. Την περσινή χρονιά, μάλιστα, βρέθηκαν εξήντα, εκ των οποίων το ένα λέγεται ότι είναι μοναδικό στον κόσμο! 

«Τα μανιτάρια λειτουργούν ως φυσικά συστήματα ανακύκλωσης των δασών. Απορροφούν τα συστατικά από τη νεκρή ύλη της φύσης και χωρίς αυτά τα δάση στην κυριολεξία θα σάπιζαν. Εμείς τα αντιμετωπίζουμε ως τη φυσική και πολιτιστική κληρονομιά του τόπου μας», δηλώνει ο Γιώργος Κωνσταντινίδης, μέλος του Συλλόγου Μανιταρόφιλων Δυτικής Μακεδονίας. 

Δεκάδες εκδηλώσεις 

Κάθε χρόνο στα Γρεβενά λαμβάνουν χώρα 30 εκδηλώσεις που έχουν ως θέμα τα μανιτάρια, με αποκορύφωμα την Πανελλήνια Γιορτή των Μανιταριών, για την οποία καταφθάνουν στην πόλη της δυτικής Μακεδονίας άνθρωποι απ’ όλο τον κόσμο, που μπορεί να φτάσουν και τα 20.000 άτομα! Οι διοργανωτές των εκδηλώσεων ενημερώνουν το κοινό για τα είδη των μανιταριών και τις ευεργετικές τους ιδιότητες και τους μοιράζουν φυλλάδια, όπου αναγράφονται οι τρόποι με τους οποίους μπορούν να προστατέψουν τη φύση και πώς η μόλυνση μπορεί να επηρεάσει την αναπαραγωγή των μανιταριών. 

 Οσοι έχουν επισκεφθεί τα Γρεβενά, από την πρώτη στιγμή νιώθουν ότι βρίσκονται σε μια μανιταρούπολη, μια και το προϊόν αυτό κατέχει σημαντική θέση στην καθημερινότητα των κατοίκων. Μπορεί να καταναλωθεί ως έδεσμα, ενώ βρίσκεται ακόμη και ως γλυπτό στις περισσότερες πλατείες της πόλης. Ολα τα τοπικά προϊόντα των Γρεβενών έχουν ως βάση τα μανιτάρια, όπως η μανιταρομαγειρίτσα, η μανιταρόπιτα, ο μανιταροτραχανάς, το ποντιακό πλιγούρι με μανιτάρια, τα μανιτάρια τουρσί, τα αποξηραμένα μανιτάρια, λικέρ από μανιτάρι, ζυμαρικά με μανιτάρι, παστέλι με μανιτάρι, μέχρι και γλυκό κουταλιού μανιτάρι! Αξίζει να σημειωθεί πως, την περίοδο της Κατοχής του 1940 αλλά και του Εμφυλίου Πολέμου, οι κάτοικοι των Γρεβενών κατάφεραν να επιζήσουν τρώγοντας μανιταρόσουπα! 

 Ο Σύλλογος Μανιταρόφιλων Δυτικής Μακεδονίας δημιουργήθηκε πριν από περίπου δύο δεκαετίες, με στόχο να ενημερώσει το κοινό τι πραγματικά είναι τα μανιτάρια, ποια τρώγονται, ποια είναι τοξικά και ποια θανατηφόρα. «Το 2008 υπήρξε συνεργασία με τα ελληνόφωνα χωριά της Κάτω Ιταλίας. Ετσι, μια δωδεκαμελής αποστολή ξεκίνησε από τα Γρεβενά και μετέβη στη Σικελία», αναφέρει ο Γ. Κωνσταντινίδης. «Εκεί, οι υπεύθυνοι της εκδήλωσης είχαν ετοιμάσει περίπτερο, στο οποίο βάλαμε τα τοπικά προϊόντα μας από μανιτάρια. Είχαμε λικέρ, γλυκό του κουταλιού, τουρσί, ζυμαρικά κ.ά. Τα προϊόντα μας έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση στις άλλες αποστολές και αυτό που με παραξένεψε ήταν ότι τα μακαρόνια μας εξαντλήθηκαν από... Ιταλούς, που θεωρούνται ο νούμερο ένα λαός στην παραγωγή μακαρονιών». 

 Κατά καιρούς, πολλοί ξένοι δημοσιογράφοι έχουν επισκεφτεί τα Γρεβενά για τα μανιτάρια και την τρούφα τους. «Τον τελευταίο χρόνο μάς έχουν επισκεφθεί Βρετανοί και Ιάπωνες δημοσιογράφοι, οι οποίοι δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον για τα μανιτάρια των Γρεβενών. Εμείς με τη σειρά μας, ως Σύλλογος Μανιταρόφιλων, οργανώνουμε ένα παιχνίδι για να τους ευχαριστήσουμε, το οποίο λέγεται το “κυνήγι της τρούφας”», συμπληρώνει ο Γ. Κωνσταντινίδης. Σύμφωνα με αυτό, τα άτομα χωρίζονται σε τρεις ομάδες και με τη βοήθεια των «τρουφόσκυλων», σκυλιών που έχουν εκπαιδευτεί να βρίσκουν τρούφα, καταφεύγουν στο δάσος και όποιος μαζέψει τις περισσότερες μέσα σε μία ώρα, ανακηρύσσεται νικητής! Ο Σύλλογος Μανιταρόφιλων Δυτικής Μακεδονίας έχει εκδώσει πολλά φυλλάδια και λευκώματα για την ιστορία των μανιταριών. Μάλιστα, το 2004 βραβεύτηκε στην Ελβετία, ως ο φορέας με το καλύτερο οπτικοακουστικό υλικό. 

Της ΜΑΡΙΕΤΤΑΣ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΙΔΟΥ